Để cung cấp đầy đủ, phản ánh kịp thời, nhạy bén và chính xác nhất trong việc chỉ đạo cũng như quản lý kinh tế thì cần phải sử dụng đến hạch toán kế toán. Hiện nay có nhiều đối tượng đang tự học kế toán tại nhà cũng tìm kiếm các tài liệu liên quan đến hướng dẫn định khoản, hạch toán nhưng ít quan tâm đến những định nghĩa thuật ngữ thường được dùng trong kế toán này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp rõ khái niệm hạch toán là gì cùng những thông tin liên quan để giúp người học, người làm có cái nhìn đúng và chuẩn xác nhất. Cùng tham khảo nhé!
Contents
Hạch toán là gì?
Hạch toán là quá trình thực hiện quan sát, đo lường, tính toán và ghi chép đầy đủ mọi hoạt động kinh tế để từ đó có căn cứ giám sát, quản lý những hoạt động đó một cách hiệu quả, chặt chẽ hơn. Để làm được việc này thì ta cần phải có thông tin cụ thể thu nhập với nhiều nguồn khác nhau với nhiều phương thức khác nhau. Cụ thể nổi bật trong số các phương thức thu thập thông tin đó chính là quan sát – đo lường – tính toán – ghi chép.
- Quan sát: Đây là giai đoạn đầu tiên nhằm đo lường mọi hao phí, kết quả các hoạt động kinh thế. Theo đó, kết quả đo lường phổ biến là hiện vật, tiền hoặc lao động.
- Tính toán: Quá trình thực hiện nhiều phép tính, phương pháp tổng hợp và phân tích để dễ dàng xác định được chỉ tiêu cần thiết. Qua đó thấy được rõ hiệu quả của hoạt động kinh tế.
- Ghi chép: Là quá trình thu thập rồi xử lý và lưu lại tình trạng, kết quả của những hoạt động kinh tế dựa theo từng thời điểm, thời kỳ phát sinh nhưng cần đảm bảo tuân theo trật tự nhất định.
Như vậy có thể thấy được rằng chính quá trình thực hiện quan sát, đo lượng, tính toán và ghi chép những hoạt động kinh tế này được gọi chung là hạch toán.
Đối tượng của hạch toán kế toán
Đối tượng của hạch toán kế toán thường là tài sản, nguồn hình thành tài sản, sự biến động của tài sản và các quá trình sản xuất kinh doanh, các quan hệ kinh tế pháp lý ngoài tài sản của đơn vị.
Các loại hạch toán phổ biến
Để nhằm quan sát, phản ánh và giám đốc quá trình sản xuất kinh doanh cũng như cấp vốn đầy đủ, kịp thời, nhạy bén trong chỉ đạo và quản lý thì đòi hỏi cần có nhiều loại hạch toán đa dạng khác nhau. Theo đó, mỗi loại hạch toán lại mang nhiệm vụ và đặc điểm riêng biệt nhưng nhìn chung vẫn có mối quan hệ mật thiết trong quá trình thực hiện chức năng quản lý và phản ánh quá trình hạch toán tái sản xuất xã hội.
Hạch toán nghiệp vụ
Hạch toán nghiệp vụ hay còn được gọi là hạch toán nghiệp vụ kỹ thuật. Đây là sự quan sát, phản ánh và giám đốc trực tiếp theo từng nghiệp vụ kinh tế kỹ thuật cụ thể nhằm chỉ đạo thường xuyên kịp thời tất cả các nghiệp vụ đó.
- Đối tượng hạch toán nghiệp vụ: Gồm các nghiệp vụ kinh tế hay kỹ thuật sản xuất như tiến độ thực hiện hoạt động cung cấp, sản xuất, tình hình biến động, tiêu thụ và sử dụng yếu tố trong quá trình sản xuất,…
- Đặc điểm hạch toán nghiệp vụ: Không chuyên dụng một thước đo kết quả nào mà đổi lại căn cứ theo yêu cầu quản lý và tính chất từng nghiệp vụ sẽ áp dụng 1 trong 3 thước đo phù hợp nhất.
Như vậy với loại hạch toán này thì người thực hiện chỉ cần dùng phương tiện thu thập rồi truyền tin đơn giản bằng truyền miệng hoặc điện thoại. Nguyên nhân là do đối tượng khá chung chung, áp dụng phương pháp đơn giản nên chưa được xếp vào môn khoa học độc lập.
Hạch toán thống kê
Hoàn toàn khác với hạch toán nghiệp vụ, hạch toán thống kê đã được coi là một môn khoa học nghiên cứu yếu tố lượng trong mối quan hệ với yếu tố chất của hiện tượng kinh tế xã hội ở điều kiện địa điểm và thời gian cụ thể. Theo đó, mục đích chính là để rút ra được bản chất, tính quy luật ở quy trình phát triển của hiện tượng đó.
- Đối tượng hạch toán thống kê: Gồm tình hình tăng năng suất lao động, thu nhập lao động, tình hình giá cả, giá trị tổng sản lượng,… Cũng chính điều này làm cho thông tin hạch toán thống kê mang lại chỉ mang tính hệ thống nhưng lại không được thường xuyên, liên tục.
- Phương pháp hạch toán thống kê: Gồm điều tra thống kê, số tuyệt đối, số tương đối, số bình quân, phân tổ thống kê, chỉ số khiến hạch toán cần dùng cả 3 thước đo trên.
Hạch toán kế toán
Hạch toán kế toán (kế toán) được xem là môn khoa học ghi nhận chuyên cung cấp thông tin về tình hình sử dụng các tài sản hay sự vận động tài sản để đo lường chính xác hiệu quả từ hoạt động tài chính kinh tế phát sinh trong đơn vị. So với 2 dạng hạch toán ở trên thì hạch toán kế toán mang một số đặc điểm chính như sau:
- Theo dõi, phản ảnh liên tục, toàn diện và có hệ thống về tình hình hiện tại cũng như sự tiến động của mọi tài sản cộng với nguồn hình thành tài sản trong đơn vị, tổ chức. Nhờ đó theo dõi được chi tiết quá trình trước, trong và sau khi triển khai các hoạt động sản xuất kinh doanh để đánh giá việc dùng vốn có hiệu quả hay không?
- Hạch toán kế toán dùng cả 3 thước đo kết quả nhưng phổ biến và chủ yếu nhất vẫn là tiền tệ. Thể hiện rõ nhất ở mọi nghiệp vụ tài chính – kinh tế đều ghi chép theo giá trị tiền. Nhờ đó mà kế toán cung cấp được số liệu tổng hợp nhằm phục vụ quản lý kế hoạch tài chính của đơn vị hiệu quả nhất.
- Tính giá, đối ứng tài khoản, chứng từ và tổng hợp – cân đối là các phương pháp được hạch toán kế toán sử dụng. Trong đó thủ tục đầu tiên bắt buộc phải có là lập chứng từ kế toán.
Chức năng chính của hạch toán
Hạch toán sẽ mang đến những vai trò, chức năng chính quan trọng và điển hình như sau:
- Chức năng chính, quan trọng của hạch toán là phản ảnh, giám đốc thường xuyên và toàn diện nhiều mặt của hoạt động kinh tế ở tất cả các doanh nghiệp, đơn vị và tổ chức khác nhau. Thông tin hỗ trợ đưa ra quyết định được thu nhập đa dạng nguồn nhưng chính nguồn từ hạch toán chắc chắn không thể thiếu.
- Hạch toán có chức năng kiểm tra và thông tin nên đặc biệt quan trọng trong phục vụ nhiều đối tượng quan tâm để dễ dàng đưa ra quyết định đúng đắn, phù hợp nhất.
- Hạch toán cung cấp đầy đủ thông tin cho nhà đầu tư để họ nắm bắt được hiệu quả của toàn bộ thời kỳ kinh doanh, tình hình tài chính doanh nghiệp và giúp họ dễ dàng đưa ra cân nhắc có nên đầu tư hay là không?
- Với Nhà nước thì việc hạch toàn của các công ty, tổ chức giúp họ nắm bắt được tình hình doanh doanh cụ thể của các đơn vị để ban hành thêm nhiều chính sách phù hợp.
Tỷ giá hạch toán là gì?
Là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm mỗi khi họ tìm hiểu xong khái niệm hạch toán là gì. Cụ thể đây là tỷ giá ghi nhận nghiệp vụ kinh doanh do các bên bàn bạc thống nhất với nhau. Hiện có đa dạng các hình thức tỷ giá hạch toán khác nhau điển hình là tỷ giá tự do, tỷ giá riêng do 2 bên tự thương lượng hay tỷ giá ngân hàng ngay tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ,… Thông thường thì hầu như doanh nghiệp, tổ chức sẽ dùng tỷ giá liên ngân hàng ở thời điểm phát sinh nghiệp vụ định giá để thực hiện tỷ giá hạch toán cho giao dịch.
Hạch toán kế toán cần sử dụng các loại thước đo nào?
Hạch toán kế toán thường dùng 3 thước đo: thước đo hiện vật, thước đo lao động và thước đo giá trị để phản ánh sự biến động về tài sản, nguồn vốn.
Như vậy bạn và chúng tôi vừa đi tìm hiểu thông tin về hạch toán là gì cũng như các loại hình hạch toán, vai trò của hạch toán đối với doanh nghiệp và xã hội. Thông qua bài viết này ACB WIN hy vọng bạn đã hiểu rõ về hình thức này cũng như biết cách áp dụng vào trong cuộc sống, trong học tập được hiệu quả nhất.
