Ngoài cổ phiếu, thị trường chứng khoán còn có rất nhiều công cụ tài chính khách để hỗ trợ nhà đầu tư (NĐT) sinh lợi nhuận, điển hình phải kể đến sản phẩm Chứng khoán phái sinh (CKPS) – đây là công cụ tài chính vẫn còn khá mới mẻ với đa phần nhà đầu tư F0. Vì vậy, trong bài viết dưới đây, ACB Win sẽ giải đáp cho các bạn chứng khoán phái sinh là gì?
Contents
Chứng khoán phái sinh là gì?
Chứng khoán phái sinh được định nghĩa là một công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng mà trong đó giá trị của CKPS phụ thuộc vào một hoặc rất nhiều loại tài sản cơ sở.
Cụ thể, hợp đồng xác nhận quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan đến việc thanh toán tiền, chuyển giao số lượng tài sản cơ sở ở thời điểm được xác định trong tương lai với mức giá nhất định đã được thỏa thuận trước đó. Tài sản cơ sở của CKPS cũng đã được quy định là chứng khoán, các chỉ số chứng khoán hoặc tài sản khác (nông sản, thực phẩm, kim loại,…)
Hiểu theo một cách đơn giản hơn, trên thị trường Việt Nam, các sản phẩm chứng khoán phái sinh cho phép các nhà đầu tư đặt cược vào sự gia “tăng” hoặc “giảm” xuống của tài sản cơ sở trong tương lai. Nếu sự thay đổi đó diễn ra đúng như dự đoán của nhà đâu tư thì nhà đầu tư sẽ có lợi nhuận.
Chứng khoán phái sinh tiếng Anh là gì?
Chứng khoán phái sinh tiếng Anh gọi là Derivative
Phân loại chứng khoán phái sinh
Với cơ chế hoạt động linh hoạt như vậy, chứng khoán phái sinh được triển khai đa dạng dưới 4 loại chính:
- Hợp đồng Kỳ hạn (HĐKH): Đây là thỏa thuận pháp lý giữa các bên tham gia vào việc mua và bán một loại tài sản tại thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá đã được xác định trước ngày thực hiện giao dịch.
- Hợp đồng Tương lai (HĐTL): Đây là một dạng hợp đồng kỳ hạn đã được chuẩn hóa, niêm yết và giao dịch tại thị trường tập trung (Sở Giao dịch chứng khoán).
- Hợp đồng Quyền chọn (HĐQC): Đây là thỏa thuận pháp lý, trong đó một bên có quyền yêu cầu thực hiện và bên kia có nghĩa vụ phải mua hoặc ban một lượng tài sản cơ sở theo mức giá đã được xác định trước trong hợp động tại một khoảng thời gian hoặc tại một thời điểm nhất định trong tương lai.
- Hợp đồng Hoán đổi (HDHĐ): Đây là một thỏa thuận pháp lý mà trong đó có hai bên cam kết hoán đổi dòng tiền của một công cụ tài chính của một bên với dòng tiền của công cụ tài chính của bên còn lại trong một thời gian nhất định.
Để từng bước giúp các nhà đầu tư làm quen với công cụ đầu tư mới, hợp đồng tương lai được lựa chọn là sản phẩm đầu tiên triển khai tại thị trường Việt Nam, gồm có: Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu (VN30 và HNX30) và Hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ.
Đầu tư chứng khoán phái sinh có đảm bảo không?
Mặc dù rất “hấp dẫn” cùng với cơ chế hoạt động linh hoạt và sự đa dạng sản phẩm, tuy nhiên sự khác biệt của CKPS vẫn khiến nhà đầu tư F0 không khỏi nghi ngại liệu chứng khoán phái sinh có thật sự đảm bảo? Rất nhiều nhà đầu tư đưa ra lý do rằng yếu tố “tương lai” khiến cho sản phẩm giống như một dạng cược may rủi và tiềm ẩn rất nhiều rủi ro hơn là đầu tư vào cổ phiếu thông thường.
Câu trả lời là các nhà đầu tư hoàn toàn có thể yên tâm khi đầu tư sản phẩm chứng khoán phái sinh. Trên thực tế, nhà đầu tư cũng cần chú ý rằng, bất cứ sản phẩm chứng khoán nào cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro,không chỉ riêng chứng khoán phái sinh. Nhà đầu tư có thể hạn chế chúng bằng cách trau dồi các kiến thức mới và tham khảo thêm các báo cáo phân tích từ các công ty chứng khoán, nhưng trang tin tức uy tín. Ngoài những rủi ro, nhà đầu tư cũng cần nhìn vào những ưu điểm của chứng khoán phái sinh để thấy được tiềm năng của sản phẩm. Cụ thể:
- Phòng ngừa các rủi ro biến động giá: Nhà đầu tư nếu dự đoán được mức giá của một tài sane cơ sở sẽ tăng lên hoặc giảm xuống trong tương lai thì họ sẽ giảm thiểu những rủi ro biến động giá bằng việc mua hoặc bán hàng hóa với giá ở thời điểm hiện tại nhờ vào hợp đồng tương lai.
- Bán khống chứng khoán: Nhà đầu tư có thể bán chứng khoán phái sinh ngay cả trong trường hợp không có tài sản cơ sở.
- Tính thanh khoản cao: Chứng khoán phái sinh có tính thanh khoản khá cao do sản phẩm này đã được niêm yết và giao dịch tập trung trên Sở giao dịch chứng khoán.
- Lợi ích đòn bẩy tài chính: Nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ một phần tài sản nhưng được tham gia giao dịch với cổ phiếu có giá trị gấp rất nhiều lần số tiền ký quỹ, mang lại lợi thế cho phía nhà đầu tư.
Trên đây là một số kiến thức cơ bản về chứng khoán phát sinh là gì mà ACB Win muốn giới thiệu đến các bạn. Hy vọng với những thông tin này sẽ mang lại cho các bạn thêm nhiều kiến thức bổ ích để có quyết định đầu tư đúng đắn nhất.
